سلامت كودك

بهترين هاي جهان

زماني كه نوزاد نمي خواهد سينه خوردن دست بكشد

۳۰ بازديد

سن : كودك يك ماهه تا كودك دو ساله

ماني كه نوزاد نمي خواهد سينه خوردن دست بكشد چه بايد كرد؟

گاهي مادر مي خواهد كه تغذيه شير مادر را متوقف كند اما كودك او علائم تمايل براي ادامه شير دهي را نشان مي دهد. اگر ممكن است تغذيه با شير مادر را اندكي بشتر ادامه دهيد. اگر ممكن نيست, پيشنهادات زير مي تواند به شما كمك كند:

شير مادر پمپ شده از سينه شما, شير خشك يا شير گاو (اگر كودك يك ساله يا بيشتر است ) را در فنجان يا شيشه شير قبل از شير دهي با سينه يا بين وعده هاي شير دهي با سينه پيشنهاد كنيد. به آرامي مقدار را در فنجان يا بطري افزايش دهيد. اگر ممكن است از فرد ديگري بخواهيد كه با شيشه شير يا بطري به كودك شما غذا دهد.

اگر كودك سر پستانك شيشه شير را در اولين بار تلاش براي تغذيه با شيشه شير بيرون مي زند, به تلاش ادامه دهيد. با انواع مختلف سر پستانك آزمايش كنيد. اغلب مدتي طول مي كشد تا كودك تغذيه شده با شير مادر به سر پستانك مصنوعي عادت كند. يا ممكن است زمان استفاده از فنجان رسيده باشد.

اگر كودك شما ناگهان نمي خواهد شير بخورد زماني كه شما از شير گرفتن را به صورت تدريجي امتحان مي كنيد براي راحتي سينه هاي خود را بدوشيد. شير كمتري از سينه هاي خود در هر روز بدوشيد.

اگر كودك از شير گرفته شده شما دوباره مي خواهد شير بخورد سعي كنيد به او توجه بيشتري كنيد و او را بيشتر بغل كنيد به جاي اينكه به سراغ راه قديمي تغذيه برويد.

بيشتر بدانيم :

پستانك استفاده شود يا نه ؟

۲۸ بازديد

سن : كودك يك ماهه تا كودك يك ساله

پستانك استفاده شود يا نه ؟ والدين به پستانك براي سالها براي آرام كردن نوزادان در حال گريه تكيه كرده اند. اما آيا آنها براي كوك بهترين گزينه هستند؟ در اينجا نگاهي به نكات مثبت و نفي مي اندازيم.

نكات مثبت پستانك

بعضي از كارهاي خوبي كه پستانك مي تواند براي نوزاد و شما انجام دهد عبارتند از:

كاهش ريسك SIDS: استفاده از پستانك طي چرت يا خواب شب مي تواند مانع از سندرم مرگ ناگهاني نوزاد شود. دكتر ها مطمئن نيستند كه اين چطور كار مي كند اما اگر شما به نوزاد خود در حاليكه خوابيده است پستانك بدهيد, ممكن است ريسك SIDS او را به بيش از نصف كاهش دهيد.

راضي كردن رفلاكس مكيدن. كودكاني نياز طبيعي به مكيدن دارند. اين عمدتا با شيشه شير يا سينه مادر برطرف مي شود اما تمايل مي تواند حتي بعد از سير شدن كودك باقي بماند. پستانك مي تواند كمك كننده باشد – فقط مطمئن شويد كه زمان پستانك مكيدن جايگزين زمان وعده غذايي نشود.

خود آرام كردن را تقويت مي كند. پستانك ها مي تواند به كودك كمك كند كه ياد بگيريد احساسات خودر ا كنترل كند, آنها را آرام كند و باعث احساس ايمني بيشتر آنها شود. فاكتور راحتي مي تواند يك برد دو برابر باشد : كودك آرام تر به معني والدين آرامتر است.

جنبه هاي بد پستانك

نظرات مخالف پستانك هم وجود دارد:

دانش نوك سينه. تغذيه با شير مادر فرايند طبيعي است اما به اين معني نيست كه يادگيري آن براي مادر يا نوزاد آسان است. اگر شما مادري هستيد كه شير مي دهيد, چند هفته اول پستانك ندهيد – اين زماني براي پر شدن سينه فراهم مي كند و زماني به شما و نوزاد شما مي دهد كه الگوي شير دهي خوبي پيدا كنيد. به اين صورت, نوزاد شروع به ترجيح دادن پستانك به نوك سينه نمي كند. بعد از آن, مطالعات هيچ ارتباطي بين استفاده از پستانك و مشكلات تغذيه با شير مادر نشان نمي دهد.

مسائل گوش. مطابق با يك مطالعه, كودكاني كه از پستانك استفاده مي كنند دو برابر بيشتر احتمال دارد كه مبتلا به عفونت هاي متعدد گوش نسبت به كودكاني كه پستانك نمي خورند شوند.

مشكلات دندان. بعضي والدين تعجب مي كنند كه پستانك واقعا بر دندان هاي كودك آنها اثر خواهد گذاشت. مطمئن شويد كه شما از آنها به مدت طولاني استفاده نمي كنيد. بعد از اينكه كودك دو ساله  شود مشكلات مي تواند شروع شود. اين اغلب منجر به كج شدن دندان جلويي پاييني يا بالايي مي شود. و مشكل مي تواند با گذر زمان بدتر شود.

استفاده از پستانك بعد از ۴ سالگي كه زماني است كه دندان هاي دائم شروع به رشد مي كند مي تواند اثرات طولاني مدت مضر و شديدي روي دندان هاي دائمي داشته باشد.

بيشتر بدانيم :

درمان هاي مضرر كوليك

۳۲ بازديد

سن : كودك يك ماهه تا كودك يك ساله

درمان هاي مضرر كوليك ، از مواد يا روش هاي تاييد نشده, اثبات نشده يا بالقوه خطرناك به عنوان درمان براي كودكي كه كوليك دارد استفاده نكنيد.

درمان هاي بالقوه خطرناك عبارتند از:

داروها مثل آنتي اسپاسموديك يا داروي هاي كمك خواب. اين ها و داروهاي ديگر مي تواند اثرات جانبي بالقوه جدي و حتي كشنده در نوزادان داشته باشد. اگر دكتر شما آنها را براي درمان علائم ديگري كه كودك دارد تجويز مي كند حتما به دقت دستور العمل را دنبال كنيد.

قرار دادن بطري آب گرم يا كيسه آب گرم روي شكم نوزاد. نوزادان به آساني مي سوزند، از اجسام داغ شده مثل اينها استفاده نكنيد.

آرام كردن نوزاد با الكل. حتي قرار دادن پستانك در نوشيدني هاي الكلي خطرناك است.

روش هايي كه موثر شناخته نشده اند عبارتند از:

توقف تغذيه با شير مادر. گاهي افراد باورد دارند كه مادر ممكن است شير كافي براي نوزاد توليد نكنيد يا اينكه نوزاد او به شير حساسيت داشته باشد كه به ندرت درست است در حالي كه شير گرفتن كودك كوليكي و دادن شير خشك مي تواند كوليك را بدتر كند.

دادن غذاها (مثل غلات كودك و غذاهاي جامد) زودتر از آنچه توصيه شده است.

رفتن به سراغ شير خشك مبتني بر سويا زماني كه علائم آلرژي شير مشاهده نمي شود.

بيشتر بدانيم :

رفلكس جستجو كردن

۵۸ بازديد

سن : كودك يك ماهه تا كودك يك ساله

رفلكس جستجو باعث مي شود تا نوزاد سرش را به سمتي كه گونه يا دهانش لمس شده است بچرخاند و گاها دهانش را براي پيدا كردن سينه مادر باز كند، اين حالت ربطي به گرسنگي كودك نداشته حتي مممكن است در تماس هاي اتفاقي مثل بخورد لباس يا موقع بغل كردن اين رفلكس را مشاهده كنيد.

اين تا زماني كه كودك چهار ماهه  شود  وجود دارد و ممكن است تا تولد ۱ سالگي با شدت كمتر باقي بماند ميزان قدرت اين رفلكس آنقدر زياد است كه ممكن است هنگام تغذيه نوزاد از سينه مادر يا شيشه شير با لمس گونه سمت مقابلش دست از غذا خوردن بكشد و سر خود را بچرخاند.

بيشتر بدانيم : كودك هشت ماهه

همه چيز درباره ريفلاكس نوزادان

۳۰ بازديد

سن : كودك يك ماهه تا كودك يك ساله

ريفلاكس نوزادان يا (Infant reflux) زماني اتفاق مي‌افتند كه محتويات معده نوزاد، به درون مري و حلق باز مي‌گردد. كه به طور خلاصه به آن ريفلاكس معدي-مري يا (GERD) اطلاق مي‌شود.

اين بيماري به ندرت جدي است و جايي براي نگراني ندارد زيرا در حالت عادي با بزرگتر شدن نوزاد كم كم ديگر نوزاد دچار ريفلاكس نخواهد شد. تا زماني كه كودك هجده ماهه  ميشود ممكن است چند بار در روز به اين حالت دچار شود.

ريفلاكس نوزادان چندين بار در روز حتي براي نوزادان سالم نيز اتفاق مي‌افتد. تا زماني كه كودك شما تغذيه مناسب، رشد كافي و در نتيجه سلامتي بالايي داشته باشد ريفلاكس جاي هيچ نگراني نخواهد داشت.

به ندرت، ريفلاكس در نوزادان مي‌تواند نشانه‌اي از يك مشكل پزشكي مانند آلرژي، وجود انسداد در دستگاه گوارش يا بيماري ريفلاكس معده (GERD) باشد.

علائم

رفلاكس نوزادان به طور كلي علت نگراني نيست. اين بسيار غير معمول است كه محتويات معده به اندازه كافي اسيدي براي تحريك گلو يا مري و ايجاد علائم و نشانه ها باشد.

علل ريفلاكس نوزادان

مابين مري و معده درست در محل اتصال آن ها به يكديگر يك اسفنكتر يا ساختار شبيه به اسفنكتر وجود دارد كه هنوز كامل نشده است (مثل چيزي كه در بزرگسالان وجود دارد). مدتي طول خواهد كشيد تا اين ساختار به تكامل برسد و تا آن موقع بروز ريفلاكس طبيعي است. عوامل ايجاد كننده ريفلاكس در نوزادان رايج هستند. و اغلب نمي‌توان از بروز آن جلوگيري كرد. زيرا به نظر يك امر طبيعي است. برخي از عواملي كه باعث بروز ريفلاكس و بالا آوردن در نوزادان مي‌شود عبارتند از:

خواب بيش از حد در نوزادان (كه اجتناب ناپذير است)

رژيم غذايي تقريبا كاملا مايع

تولد زودتر از ۹ ماه كامل

شخيص

پزشك علايم حياتي نوزاد را بررسي مي كند. يك معاينه فيزيكي انجام مي دهد و از تاريخچه پزشكي نوزاد و تاريخچه خانوادگي او سوالاتي ميرسد. اگر علايمي مثل تاخير در رشد يا لاغر شدن و ضعف در نوزاد ديده شود شايد لازم باشد راه كارهايي براي بهبود وضعيت نوزاد در نظر فته شود.

درمان

ريفلاكس نوزادان معمولا بعد از مدتي به صورت خودبه‌خود بهبود پيدا مي كند. اما چنانچه ديرتر از حد موقع بهبود يافت و يا براي كنترل عوارض ميتوانيد اقداما زير را انجام دهيد:

دادن كودك كوچكتر، تغذيه بيشتر و مكرر.

قطع غذا براي خرد كردن كودك شما.

نگه داشتن نوزاد خود را به طور قائمه ۲۰ تا ۳۰ دقيقه پس از تغذيه.

اگر كودك شما آلرژي داشته باشد، شير دادن به محصولات شيري، گوشت گاو يا تخم مرغ از رژيم غذايي خود را از بين ببرد.

تعويض نوع فرمولي كه كودك خود را تغذيه مي كنيد.

بيشتر بدانيم :

كودك به خواب نمي رود: يك تا دو سالگي

۲۸ بازديد

سن : كودك يك ساله تا  كودك دو ساله

خواباندن كودك نوپايتان مي تواند تشويش زا باشد. از همه اينها گذشته، شما هرگز نمي دانيد كه آيا او با صداي بلند داد و فرياد يا به نحوغم انگيزي هق هق خواهد كرد. اما سوالي اصلي اين مي باشد كه زمانيكه شما كودكتان را به تختخواب برده ايد بهترين روش براي واكنش نشان دادن به او چيست؟ كارشناسان در مورد اين مسئله كاملاً با يكديگر اختلاف دارند، بطوريكه دكتر Richard Ferber در يك طرف قضيه و دكتر William Sears در طرف ديگر آن قرار دارد. با اين وجود، همه كارشناسان موافق هستند كه روش انتخابي شما براي آرام كردن يا فرونشاندن كودكتان به منظور خوابيدن در طول زمان تغيير مي كند. نوزاد كم سن و سال نيازمند در آغوش گرفتن است، در حاليكه كودك نوپا به يك روال عادي يكپارچه و شب بخير قاطع نياز دارد. هريك از كارشناسان ايده هاي زيادي براي آرام كردن كودك نوپايتان به منظور خوابيدن ارائه مي دهند ـ  آنچه را برگزينيد كه براي شما موثر واقع مي شود.

ديدگاه Mindell

زماني كه كودك شما زبان و بيان را درك مي كند مي توانيد به او بگوييد كه شما در اتاق او براي مدت هاي كوتاه تر و كوتاه تر به جاي ترك او براي مدت هاي طولاني تر خواهيد ماند (“تنها به مدت پنج دقيقه ديگر خواهم ماند”). شما مي توانيد به فرزندتان كمك كنيد تا از طريق پي فرمان رفتن مانند ترك اتاق براي تهيه يك ليوان آب، بارزدن ماشين ظرفشويي و غيره تنها بودن را تمرين كند. يا شما مي توانيد سعي كنيد به او بگوييد كه اگر او آرام باشد و در تختخواب بماند، در عرض چند دقيقه برمي گرديد و او را بيش از معمول در آغوش(بر) خواهيد گرفت و مي بوسيد.

ديدگاه آكادمي اطفال آمريكا

حواستان دائماً به ساعت باشد تا متوجه شويد كه چه موقع كودكتان نشانه هاي خواب آلودگي را بروز مي دهد و همان موقع را زمان معمول به خواب رفتن او قرار دهيد. تشريفات بي دغدغه اي را براي زمان به خواب رفتن طراحي كنيد و آن را با او مطرح كنيد. از اينرو كودك آنچه را كه شما انجام مي دهيد، زمان و علت آن را متوجه مي شود. درهركاري كه شما تصميم مي گيريد انجام دهيد روال عادي شما بايد منتهي به آرام بودن كودكتان و بيداري در تختش شود. از اينرو او مي تواند خودش را براي خوابيدن آرام و آسوده كند.

ديدگاه Brazelton

جدي باشيد. شما مي توانيد با تكنيك هاي خود – آسودگي از طريق دادن يك حيوان پرشده اسباب بازي يا پتو (دستمال) به كودك و ياري رساندن او در درك و يافتن انگشت شست خودش  به او كمك كنيد. تشريفاتي را براي زمان به خواب رفتن دنبال كنيد كه موثر و آرامش بخش است.

بيشتر بدانيد :

رشد كودك هجده ماهه

رشد كودك يازده ماهه

الگوهاي رشدي

۳۳ بازديد

سن : كودك يك ماهه تا كودك يك ساله

رشد تكاملي كودكان از الگوهاي رشدي مشخص پيروي مي كند:

از ساده به پيچيده

پروسه رشد از مهارت هاي ساده به سمت مهارت هاي پيچيده پيش مي رود، براي مثال: كودكان قبل از اينكه راه بروند ياد مي گيرند چگونه بايستند و راه رفتن هميشه قبل از يادگيري پريدن مي باشد.

از سر به سمت انگشتان پا

پروسه رشد از بالا به پايين مي باش. كنترل حركتي و هماهنگي حركتي كودك از سر شروع شده و به سمت پايين بدن حركت مي كند بازوها، دست، پشت و در نهايت اندام تحتاني و پاها

از داخل به خارج

پروسه رشد از اندامهاي نزديك به مركز بدن شروع شده و به سمت اندام هاي دورتر حركت مي كند براي مثال كودك قبل از اينكه بتواند از انگشتانش براي دستكاري بتواند استفاده كند ياد مي كيرد چگونه دستش را براي رساندن به اشياء دراز كند.

ز كلي به اختصاصي

پروسه تكاملي از واكنش هاي كلي به سمت عكس العمل هاي اختصاصي پيش مي رود مثلا يك نوزاد ممكن است در پاسخ به يك صداها عكس العمل كلي نشان دهد به اين صورت كه بترسدو چشمها بازتر شوند دست وپاها همزمان بالا بيايند ولي در سنين بالاتر ممكن است به همان صدا بسته به شرايط پاسخ ويژه دهد بخندد يا حالت چهره اي خاص آن موقعيت را نشان دهد.

بيشتر بدانيم :

راهكارهاي درماني كوليك

۳۲ بازديد

سن : كودك يك ماهه تا كودك يك ساله

راهكارهاي درماني كوليك ، كوليك بايد در زماني كه كودك شما ۴ ماه دارد بر طرف شود. تا آن زمان اگر كودك شما كوليك دارد, در اينجا تكنيك هاي هستند كه شما مي توانيد براي كاهش گريه كردن امتحان كنيد.

نكات تغذيه اي

چه كودك شما با شير مادر تغذيه شود يا با شيشه شير تغذيه شود, تغيير عادات خوردن مي تواند به رهايي كمك كند.

تنها در هر وعده كمي شير بدهيد. شير دادن بيش از حد مي تواند باعث گاز و ناراحتي شود. به كودك خود مقادير كم شير خشك يا شير مادر را هر دو تا دو ساعت و نيم بدهيد.

راهكارهاي درماني كوليك ، كوليك بايد در زماني كه كودك شما ۴ ماه دارد بر طرف شود. تا آن زمان اگر كودك شما كوليك دارد, در اينجا تكنيك هاي هستند كه شما مي توانيد براي كاهش گريه كردن امتحان كنيد.

نكات تغذيه اي

چه كودك شما با شير مادر تغذيه شود يا با شيشه شير تغذيه شود, تغيير عادات خوردن مي تواند به رهايي كمك كند.

تنها در هر وعده كمي شير بدهيد. شير دادن بيش از حد مي تواند باعث گاز و ناراحتي شود. به كودك خود مقادير كم شير خشك يا شير مادر را هر دو تا دو ساعت و نيم بدهيد.

حس هاي نوزاد خود را آرام كنيد.

كودكان كوليكي مي توانند با تصاوير روشن و صداهاي بلند بدتر شوند. در اينجا راه هايي براي كاهش حس ها آورده شده است:

كودك خود را روي كمر در اتاق تاريك ساكت قرار دهيد.

او را در پتوي راحتي قرار دهيد.

كودك را روي ران خود قرار دهيد و به آرامي پشت او را بماليد.

مراقب درمان هاي كوليك باشيد

تعدادي كمي از درمان هاي خانگي براي كاهش كوليك مطرح شده است اما به استثناي پروبيوتي ها, شواهد زيادي براي موثر بودن آنها وجود ندارد. با دكتر خود قبل از امتحان هر كدام از اين درمان ها صحبت كنيد به خاطر اينكه آنها مي توانند براي نوزاد شما مضر باشند:

  • آنتي هيستامين ها
  • داروهاي گياهي مثل بابونه معطر, عرق نعناع, و دانه رازيانه
  • درمان هاي بيماري حركتي
  • غلات برنج
  • Simethicone

استراحت كنيد

كوليك فقط براي كودك شما سخت نيست- مي تواند شما را نيز خسته كند.زماني كه فشار تلاش براي آرام كردن يك كودك كه مدام گريه مي كند بسيار شديد مي شود, كودك را با پرستار يا عضو خانواده تنها بگذاريد و از خانه بيرون برويد.

بيشتر بدانيم :

تمرين حركات پاها و شكم در ۳-۲ ماهگي

۳۰ بازديد

سن: كودك دو ماهه تا كودك سه ماهه

تاثير: رشد مهارتهاي حركتي – تكامل

با بلند كردن كپل هاي نوزاد پاهايش را بالا بياوريد. با اين كار نوزاد پاها را به سمت بالا خم خواهد كرد و هنگامي كه او را با قدرت از ناحيه كپل پايين بياوريد پاها صاف مي شوند. اين كار عضلات شكم را براي حركات بعدي تقويت مي كند.

تمرين حركات پاها و شكم در 3-2 ماهگي

به آرامي اجام دهيد اين حركت نبايد موجب گريه كودك شود. انگيزه و اشتياق كودك را براي انجام تمرين از بين نبريد؛ او را آرام ولي محكم نگه داشته و حمايت كافي مخصوصا از نواحي سر و گردن كودك به عمل آوريد. انقباض عضلاني ضعيف باعث عدم هماهنگي در اين حركت مي شود.

بيشتر بدانيم :

علائم هشدار دهنده در تأخير رشد جسمي

۳۰ بازديد

كودكان با سرعت هاي مختلفي رشد مي كنند اما اين يك زمان خاص را شامل مي شود (اگرچه نوزادان نارس بين چند هفته تا چند ماه با جدول زماني رشد تفاوت دارند.)  اگر كودك دلبندتان با منحني رشد فاصله ي زيادي دارد از دكترش مشورت بگيريد. امكان دارد مسئله ي خاصي نباشد اما خدايي نكرده اگر مشكلي است بتوانيد با تشخيص به موقع، درمان را آغاز كنيد.به حس دروني تان اعتماد كنيد. اگر حركات فرزندتان دچار مشكل است درباره آن پرس و جو كنيد. شما بهتر از هر كس او را مي شناسيد. در ادامه نشانه ها و علائم يك مشكل ذكر شده است.

بد تولئ تازماني كه كودك دو ماهه ميشود

  • بعد از دو ماه نمي تواند وقتي از جايش بلندش مي كنيد سرش را بالا نگه دارد.
  • بعد از دو ماه احساس سفتي و نرمي خاصي دارد.
  • بعد از دو ماه كمر و گردنش را زيادي مي كشد (هنگامي كه از شما خودش را دور مي كند) وقتي كه در بغلتان است.
  • بعد از ۲ يا ۳ ماه، وقتي با تنه اش بلندش مي كنيد پاهايش سفتي دارد يا ضربدري است.

كودك سه ماهه تا شش ماهه

  • تا ۳ يا ۴ ماهگي اسباب بازي هايش را نمي گيرد.
  • تا ۳ ماهگي يا ۴ ماهگي سرش را به خوبي نگه نمي دارد.
  • تا ۴ ماهگي اشياء را به سمت دهانش نمي برد.
  • تا ۴ ماهگي پاهايش را به پايين فشار نمي دهد. (وقتي كه روي سطح سختي قرار دارد)
  • بعد از ۴ ماهگي عكس العمل مورو دارد. (وقتي كه به پشت مي افتد يا تكان مي خورد، پاها و دست هايش را دور مي كند و گردنش را كش مي دهد و سپس به سرعت بازوهايش را در هم جمع مي كند و شروع به گريه مي كند.)
  • بعد از ۵ يا ۶ ماهگي عكس العمل نامتقارن گردن دارد. (وقتي سرش به يك سمت است، دستش همان سطح صاف مي كند و دست ديگرش را خم مي كند. به پوزيشن شمشير بازها دست هايش را قرار مي دهد.)
  • تا ۶ ماهگي بدون كمك نمي شيند.
  • بعد از ۶ ماهگي يك دست را مشت مي كند و دست ديگرش را باز مي كند.
  • غلت نمي زند. (از پشت به جلو يا بالعكس) تا ۵ يا ۶ ماهگي

كودك هفت ماهه تا كودك نه ماهه

  • در ۷ ماهگي هنگام نشستن كنترل ضعيفي روي سر خود دارد.
  • در ۷ ماهگي خودش را به اشياء نمي رساند.
  • در ۷ ماهگي نمي تواند چيزي در دهان بگذارد.
  • در ۷ ماهگي وزن خود را روي پاها تحمل نمي كند.
  • تا ۹ ماهگي نمي تواند به تنهايي بنشيند.

كودك نه ماهه تا زماني كه كودك يك ساله مي شود

  • بعد از ۱۰ ماهگي يك وري مي خزد در حالي كه يك دست و پا را به سمت مخالف بدن مي كشد.
  • در ۱۲ ماهگي نمي تواند بخزد.
  • در ۱۲ ماهگي نمي تواند بايستد.

كودك 13 ماهه تا زماني كه كودك دو ساله ميشود.

  • تا ۱۸ ماهگي نمي تواند راه برود.
  • بعد از چند ماه راه رفتن، نمي تواند با استقامت گام بردارد.
  • بعد از تولد ۲ سالگي، كمتر از ۲ اينچ در سال رشد مي كند (به منحني رشد مراجعه كنيد)